Thị trường ngoại hối là gì? Những rủi ro khi giao dịch ngoại hối

Đầu tư vào thị trường ngoại hối là một trong những kiến thức mà hầu hết mọi người đều cảm thấy phức tạp. Bằng bài viết này, TOPI sẽ cung cấp cho bạn một bức tranh tổng quát về thị trường ngoại hối, ưu điểm và hạn chế của thị trường này cũng như thảo luận một số mô hình giao dịch ngoại hối hiệu quả.

I. Thị trường ngoại hối là gì?

Thông tin về thị trường ngoại hối tại Việt Nam hiện nay

Thị trường ngoại hối, hay thị trường Forex (Foreign Exchange), là nơi mà các loại tiền tệ quốc gia được giao dịch. Đây là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, nơi mà người mua và người bán có thể trao đổi các loại tiền tệ khác nhau. Thị trường này hoạt động liên tục, 24 giờ mỗi ngày từ thứ Hai đến thứ Sáu, và nó bao gồm các khu vực tài chính chính trên thế giới như Frankfurt, Hong Kong, London, New York, Paris, Tokyo, Singapore, Zurich và Sydney.

Những người tham gia vào thị trường ngoại hối có thể là ngân hàng, quỹ đầu tư, doanh nghiệp đa quốc gia, nhà đầu tư cá nhân và các nhà giao dịch tự do. Các giao dịch trên thị trường ngoại hối thường diễn ra theo cặp đôi tiền tệ, nơi mà một loại tiền được mua và một loại tiền được bán đồng thời.

Nguyên tắc cơ bản của giao dịch ngoại hối là dự đoán sự biến động giá của một đồng tiền so với đồng tiền khác và tận dụng những thay đổi này để đạt lợi nhuận. Thị trường ngoại hối có tính thanh khoản cao, có nghĩa là nhà giao dịch có khả năng mua và bán một lượng lớn tiền tệ mà không ảnh hưởng đến giá. Tính thanh khoản cao là một trong những yếu tố làm cho thị trường này hấp dẫn với nhiều nhà đầu tư và giao dịch viên.

II. Ưu điểm khi tham gia giao dịch ngoại hối

Một số ưu điểm khi tham gia giao dịch trên thị trường ngoại hối:

Thị trường ngoại hối là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, hoạt động liên tục từ thứ Hai đến thứ Sáu, mang lại các cơ hội giao dịch 24/5 cho các nhà đầu tư, cho phép họ linh hoạt trong việc quyết định thời điểm giao dịch tùy thuộc vào múi giờ của họ.

Tính thanh khoản cao, bạn có khả năng mua và bán tiền tệ một cách dễ dàng mà không gặp khó khăn lớn về giá. Đây có thể coi là lợi ích chính thu hút nhiều người tham gia thị trường ngoại hối.

Có tính đòn bẩy, cho phép nhà đầu tư mở vị thế lớn hơn so với số vốn và họ có, ở một số quốc gia, thậm chí cho phép đòn bẩy lên đến 100:1. Điều này có thể tăng cơ hội lợi nhuận, nhưng cũng đi kèm với rủi ro lớn. Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy yêu cầu sự hiểu biết và quản lý rủi ro cẩn thận.

Lợi ích của thị trường ngoại hối lên nền kinh tế chung

Tính toàn cầu, ở thị trường ngoại hối, các nhà đầu tư có thể giao dịch nhiều cặp tiền tệ khác nhau và tham gia vào các biến động tài chính quốc tế.

Giao dịch ngoại hối cho phép nhà đầu tư thực hiện các giao dịch ngắn hạn, thậm chí là chỉ trong vài phút hoặc giờ. Điều này tạo ra cơ hội thu lợi nhuận nhanh hơn so với những thị trường tài chính khác, cần phải chờ giá trị tài sản tăng trưởng và lợi nhuận từ tài sản được giao dịch. Một lợi ích nữa của thị trường ngoại hối đó là giảm chi phí cơ hội vì tốc độ giao dịch nhanh chóng.

Bán khống dễ dàng: Bán khống tiền tệ trên thị trường ngoại hối dễ dàng hơn. Ở một số thị trường có thể yêu cầu phải vay tài sản và gặp rủi ro rằng người cho vay có thể thu hội vị thế bán khống. Tiền tệ được mua bán theo cặp, nghĩa là bất cứ khi nào nhà giao dịch cũng có thể mua một loại tiền tệ và bán một loại tiền tệ khác. Khi bạn suy đoán tiền tệ này sẽ xuống giá trị thì chỉ cần bán loại tiền đó đi và mua một loại tiền khác mà không cần thiết phải vay mượn.

Thị trường ngoại hối cực kỳ thích hợp với phân tích kỹ thuật. Trong khi các nhà giao dịch cổ phiếu và trái phiếu có thể cần nghiên cứu sâu về các nguyên tắc cơ bản và tình hình tài chính của các tổ chức phát hành cổ phiếu và trái phiếu để đảm bảo chứng khoán của họ sẽ mang lại lợi nhuận, thì các nhà giao dịch ngoại hối có thể thường xuyên thu được lợi nhuận bằng cách sử dụng phân tích kỹ thuật của biểu đồ giá.

Những phân tích này đều là phân tích đơn giản về tình hình tài chính của tài sản, dựa trên lịch sử và xu hướng giá cũng như cung-cầu và tâm lý về loại tài sản đó.

Phân tích kỹ thuật được ứng dụng nhiều trong thị trường ngoại hối

Ít có khả năng bị thao túng giá nội bộ: Thị trường chứng khoán, trái phiếu và thậm chí hàng hóa thường có thể bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi thông tin cá nhân do người trong nội bộ và các bên liên quan chính của những tài sản đó nắm giữ. Tuy nhiên, việc kiểm soát thị trường tiền tệ ít tập trung hơn và ít bị ảnh hưởng bởi thông tin nội bộ hơn.

Do những quan chức hoặc cơ quan quả lý ngân hàng trung ương – những người nắm giữ thông tin về biến động giá tiền tệ, đều chịu sự giám sát nghiêm ngặt của Chính phủ. Cho nên, thị trường ngoại hối là một trong những thị trường giao dịch minh bạch nhất,

Ít phí và hoa hồng hơn, do chi phí giao dịch ngoại hối chỉ được xác định bằng chênh lệch giá chào mua, đó là sự khác biệt giữa giá chào mua và giá chào bán được các nhà môi giới công bố rõ ràng trong thời gian thực.

Thị trường ngoại hối không có sàn giao dịch tập trung, cho nên, giảm thiểu được rủi ro về sự gián đoạn và thất thoát thông tin của những nhà giao dịch.

Giao dịch ngoại hối thích ứng rất tốt với các chiến lược giao dịch tự động. Nhà giao dịch ngoại hối có thể thiết lập giao dịch tự động, lập trình mục nhập, dừng lỗ và giới hạn giá trước khi thực hiện giao dịch. Ngoài ra, người giao dịch trên thị trường ngoại hối cũng có thể hướng dẫn giao dịch theo các biến động giá nhất định hoặc các điều kiện thị trường khác.

Việc tận dụng chiến lược tự động trong giao dịch ngoại hối giúp người giao dịch tận dụng được biến động hằng ngày mà không cần thiết phải mất thời gian, sức lực tinh thần và thể chất.

III. Những rủi ro khi tham gia thị trường ngoại hối

Biến động bất ngờ: Thị trường ngoại hối cũng như các thị trường khác, cũng có biến động mạnh bất ngờ, có thể khiến chiến lược giao dịch tiền tệ của nhà giao dịch không có lãi hoặc mất vốn.

Những nhà giao dịch nhỏ sẽ gặp bất lợi hơn: Hơn 5 nghìn tỷ USD được giao dịch hàng ngày trên thị trường ngoại hối toàn cầu và phần lớn giao dịch đó được thực hiện bởi các tổ chức lớn như ngân hàng, quỹ phòng hộ và một số tổ chức tài chính lớn khác.

Do khối lượng giao dịch và khả năng tiếp cận thông tin và công nghệ cao hơn, những người chơi này có thể có lợi thế tự nhiên trong việc ấn định giá và tác động đến biến động giá trên thị trường. Các nhà giao dịch nhỏ sẽ phải theo kịp những thay đổi nhanh chóng mới nhất của thị trường, đảm bảo việc trao đổi tiền tệ của họ có lãi.

Rủi ro của nhà đầu tư khi tham gia thị trường ngoại hối

Thị trường ngoại hối là một thị trường phi tập trung, có nghĩa là các giao dịch không được thực hiện trên một sàn giao dịch tập trung và việc giám sát theo quy định đôi khi bị hạn chế. Vì thế, nhà giao dịch phải thẩm định về uy tín và hoạt động giao dịch của nhà môi giới trước khi đăng ký tài khoản. 

Cổ phiếu và trái phiếu thường thực hiện các khoản thanh toán lãi và cổ tức thường xuyên theo kỳ hạn, có thể nâng cao giá trị lâu dài của việc mua một tài sản. Tuy nhiên, giao dịch ngoại hối thường nhằm mục đích thu được lợi nhuận từ việc tăng giá một trong hai loại tiền tệ trong một cặp tiền tệ nhất định.

Mặt khác, các vị thế ngoại hối được giữ qua đêm có thể mang lại lợi nhuận hoặc trả lãi. Điều đó phụ thuộc vào sự khác biệt về lãi suất được thực hiện ở các quốc gia phát hành loại tiền được mua và bán. Lãi suất này thường được gọi là lãi tuần hoàn hoặc lợi tức mang theo.

IV. Chiến lược đầu tư hiệu quả trên thị trường ngoại hối

Một số chiến lược đầu tư trên thị trường ngoại hối:

1. Giao dịch hành động giá 

Chiến lược giá khi tham gia đầu tư thị trường ngoại hối

Giao dịch hành động giá là chiến lược tập trung vào việc đưa ra quyết định dựa trên biến động giá của một công cụ nhất định thay vì kết hợp các chỉ báo kỹ thuật (ví dụ: RSI , MACD, Dải Bollinger). Có nhiều chiến lược hành động giá khác nhau mà bạn có thể sử dụng – từ đột phá và đảo chiều cho đến các mô hình nến đơn giản và nâng cao. 

Các chỉ báo kỹ thuật nói chung không phải là một phần của chiến lược hành động giá, nhưng nếu chúng được kết hợp với nhau thì chúng sẽ không đóng vai trò lớn trong đó mà chỉ được sử dụng như một công cụ hỗ trợ. Một số nhà giao dịch thích kết hợp các chỉ báo đơn giản như đường trung bình động vì chúng có thể giúp xác định xu hướng.

Lợi ích của giao dịch theo hành động giá đó chính là biểu đồ giá không bị quá tải thông tin. Việc có quá nhiều chỉ báo trên biểu đồ có thể khiến bạn nhận nhầm các tín hiệu trái ngược sau, dẫn đến nhầm lẫn.

2. Chiến lược giao dịch theo xu hướng (trend trading)

Xu hướng giao dịch ngoại hối hiện nay

Chiến lược giao dịch theo xu hướng chủ yếu xác định các cơ hội giao dịch theo hướng của xu hướng giá. Chiến lược này được hình thành xuất phát từ việc công cụ giao dịch có thể tiếp tục di chuyển theo cùng một hướng với xu hướng hiện tại (hoặc tăng hoặc giảm).

Khi giá liên tục tăng (đạt mức đỉnh cao hơn), thì sẽ tạo nên một xu hướng tăng. Ngược lại, giá giảm (công cụ giao dịch tạo ra mức đáy thấp hơn) sẽ cho thấy xu hướng giảm.

Ngoại trừ khi quan sát hành động giá, nhà giao dịch có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ để xác định xu hướng. Đường trung bình động là một trong những đường phổ biến nhất. Các nhà giao dịch có thể chỉ cần xem giá đang giao dịch trên hay dưới đường trung bình động (200 DMA là một đường phổ biến và được theo dõi rộng rãi) hoặc sử dụng đường MA giao nhau. 

Để sử dụng đường trung bình động giao nhau (cũng có thể được sử dụng làm tín hiệu vào lệnh), bạn sẽ phải đặt đường MA nhanh và MA chậm. Một ví dụ phổ biến là DMA 50 và DMA 200. Đường trung bình động 50 ngày vượt qua đường trung bình động 200 ngày có thể cho thấy sự bắt đầu của một xu hướng tăng và ngược lại.

3. Giao dịch vị thế (position trading)

Giao dịch vị thế trên thị trường ngoại hối

Mục tiêu của giao dịch vị thế là thu lợi nhuận từ những biến động xu hướng dài hạn trong khi bỏ qua những biến động ngắn hạn xảy ra hàng ngày. Các nhà giao dịch sử dụng kiểu giao dịch này có thể giữ các vị thế mở trong nhiều tuần, nhiều tháng và trong những trường hợp hiếm hoi – thậm chí nhiều năm.

Cùng với giao dịch lướt sóng, đây là một trong những phong cách giao dịch khó khăn hơn. Nó đòi hỏi nhà giao dịch phải duy trì kỷ luật cao, có thể bỏ qua tiếng ồn và giữ bình tĩnh ngay cả khi một vị thế đi ngược lại họ trong vài trăm pip.

4. Giao dịch trong ngày (day trading)

Giao dịch ngày có những lợi thế nhất định mà nhà đầu tư có thể quan tâm

Người giao dịch trong ngày thường chỉ giữ giao dịch trong vài giây như những người giao dịch lướt sóng. Tuy nhiên, ngày giao dịch của họ cũng có xu hướng tập trung vào một phiên hoặc thời gian cụ thể trong ngày, khi họ cố gắng nắm bắt cơ hội. Trong khi những người giao dịch lướt sóng có thể sử dụng biểu đồ M1 để giao dịch thì những người giao dịch trong ngày có xu hướng sử dụng bất kỳ thứ gì từ biểu đồ M15 cho đến biểu đồ H1.

Những người giao dịch lướt sóng có xu hướng mở hơn 10 giao dịch mỗi ngày (một số nhà giao dịch hoạt động tích cực thậm chí có thể kết thúc với hơn 100 giao dịch mỗi ngày), trong khi những người giao dịch trong ngày thường thực hiện chậm hơn một chút và cố gắng tìm 2-3 cơ hội tốt mỗi ngày.

5. Chiến lược đột phá (breakout strategy)

Chiến lược đột phá giúp nhà đầu tư có nhiều hướng đầu tư hiệu quả

Chiến lược đột phá nhằm mục đích tham gia giao dịch ngay khi giá vượt ra khỏi phạm vi của nó. Các nhà giao dịch đang tìm kiếm động lực mạnh mẽ và sự bứt phá thực tế là tín hiệu để vào vị thế và thu lợi nhuận từ chuyển động thị trường sau đó. 

Các nhà giao dịch có thể tham gia các vị thế trên thị trường, điều đó có nghĩa là họ sẽ phải theo dõi chặt chẽ hành động giá hoặc bằng cách đặt lệnh dừng mua và dừng bán. Họ thường sẽ đặt điểm dừng ngay dưới mức kháng cự cũ hoặc trên mức hỗ trợ cũ. Để đặt mục tiêu thoát lệnh, nhà giao dịch  có thể  sử dụng  các mức hỗ trợ/kháng cự cổ điển.

Và còn nhiều chiến lược giao dịch khác với thị trường ngoại hối như: news trading (chiến lược giao dịch theo tin tức), carry trade strategy (chiến lược giao dịch thực hiện), swing trading (chiến lược giao dịch đảo chiều), range trading (chiến lược giao dịch theo phạm vi)… 

Như vậy, TOPI đã cung cấp cho bạn các thông tin về thị trường ngoại hối cũng như trình bày về ưu, nhược điểm của thị trường này và đưa ra đề xuất một số chiến lược giao dịch có thể hiệu quả khi giao dịch trên thị trường ngoại hối. Bắt đầu giao dịch trên thị trường ngoại hối sẽ rất khó khăn, vì vậy, nhà đầu tư cần phải trau dồi thêm nhiều kiến thức nếu quyết định lựa chọn thị trường này để kiếm lợi nhuận.